ملاک‌های انتخاب همسر
دو. اخلاقی
اخلاق هر انسانی اثر مستقیم بر زندگی او دارد. این اثر در محیطِ خانواده بسیار محسوس و نقش آفرین است؛ زیرا در خانواده، مسئله‌های عاطفی بر دیگر موارد غلبه دارد و محیط خانواده بیشتر بر مبنای ویژگی‌های اخلاقی افراد شکل می‌گیرد. اگر افراد خانواده از اخلاقی نیکو بهره‌مند باشند، محیط خانواده تبدیل به بهشتی سرورانگیز خواهد شد و چنان‌چه به بداخلاقی خو گرفته باشند، همواره خود را در جهنّمی سوزان گرفتار خواهند دید. پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
«با کسی که اخلاق و دینش مورد پسند باشد ازدواج کنید؛ اگر چنین نکنید، فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد».۵
فردی از امام رضا(ع) پرسید: «برای دخترم خواستگاری آمده که بد اخلاق است آیا دخترم را به او بدهم؟»، حضرت(ع) فرمودند:
«لا تزوّجه ان کان سیئی الخُلق؛۶
اگر بد اخلاق است، دخترت را به او نده».
همسر بد اخلاق و ناسازگار، مایۀ غم، اندوه وکدورت می‌شود و طراوت و شادابی را از انسان دور می‌کند. پیامبر اکرم(ص) دعا می‌فرمودند که:
«اَللّهُمَّ اِنّی اعُوذُبِکَ… و مِن زَوجَة تُشیبُنی قَبلَ اَوانِ مَشیبی؛۷
خدایا به تو پناه می‌برم از همسری که قبل از رسیدنِ پیری، پیرم کند».
امام صادق(ع) فرموده است:
«پیامبر اکرم(ص) در خطبه‌ای که برای مردم میخواندند، فرمودند: ای مردم! از «خضراءالدمن» (سبزه‌هایی که در کنار زباله‌ها روییده است) پرهیز کنید. گفتند: منظور از «خضراءالدمن» چیست؟ فرمودند: زن زیبایی که در محیط و خانواده‌ای بد پرورش یافته است».۸
امام صادق(ع) فرموده است:
«برای زن نیکوکار و پسندیده نمیتوان قدر و منزلتی تعیین کرد؛ قیمت آن سیم و زر نیست، بلکه از آن بهتر است و زن بد، ارزشش به‌اندازۀ خاک نیست؛ زیرا خاک از آن گران قدرتر است».۹
سه. دینداری و معنویت
سومین ویژگی بایسته این است که خواستگار او اهل دین بوده و علاقه‌مند به امور معنوی باشد. امام باقر(ع) فرمودند:
«مردی نزد پیامبر اکرم(ص) آمد و با ایشان دربارۀ ازدواج، مشورت کرد. پیامبر اکرم(ص) به او فرمودند: ازدواج کن و بر تو باد ازدواج با زن متدین. خداوند به تو خیر بدهد».۱۰
مردی برای مشورت ازدواج دخترش خدمت امام حسن(ع) رسید. امام فرمودند:
«او را به مردی پاکدامن بده که اگر دوستش داشته باشد گرامیش می‌دارد و اگر دوستش نداشته باشد به او ستم نمی‌کند».
