قرار دلها

سه. حفظ دین
جوانی که به سن ازدواج رسیده و همواره با خواسته‌های درونی خود درگیر است اگر نتواند به کشش‌های درونی خویش جواب دهد، نمی‌تواند درست زندگی کند تا جایی که ممکن است در اثر سرکوب شدن خواهش‌ها، دین خود را هم از دست بدهد و نتواند با آرامش عبادت خدا را انجام دهد به همین دلیل است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
«هر کس ازدواج کند نصف دین خویش را بدست آورده پس باید در نصف باقی، تقوا پیشه کند و خویش را حفظ نماید».۸

چهار. ارزشمند شدن اعمال
به قدری، امر ازدواج می‌تواند در رشد و تعالی انسان مؤثر واقع گردد که امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«دو رکعت نمازی که انسانِ ازدواج کرده می‌خواند برتر از هفتاد رکعت نماز انسان مجرّد است».۹
محمد‌بن‌عیسی از قَدّاح از امام صادق(ع) روایت کرد که فرمودند: مردی پیش پدرم آمد، پدرم به او گفت: آیا زن داری؟ جواب داد: نه، پدرم فرمود: دوست ندارم که دنیا و هر چه در آن است مال من باشد و من شبی بدون همسر بخوابم سپس فرمود: دو رکعت نمازی که مرد، با همسر می‏خواند بهتر است از مرد مجردی که شب و روزش را در نماز خواندن و روزه باشد، سپس هفت دینار را به او هدیه داد و فرمود: با این پول ازدواج کن.۱۰

پنج. گشایش در روزی
یکی از روش‌های معنوی در فراوانی رزقِ مادی، ازدواج و تشکیل خانواده است؛ از آن جا که خداوند متعال رازق بوده، هر کس هم صفتی از صفات الهی را در خود ایجاد نماید مثل این‌که واسطۀ رزق دیگران بشود، مورد عنایت خدا قرار خواهد گرفت؛ یکی از راه¬های وساطت در رزق، ازدواج و خرجی دادنِ اهل و عیال است که این عمل رزق و روزی مادی را نیز به همراه خواهد داشت؛ بنابراین پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
«خانواده تشکیل بدهید که این عمل، روزی را به همراه خواهد داشت».۱۱
پیامبر اکرم(ص) به شخصی که از مشکل مالی در محضر ایشان شکایت می‌کرد، فرمودند:
«ازدواج کن. این شخص ازدواج کرد و در رزق و روزیش توسعه پیدا شد».۱۲
بنابراین ازدواج، افزون بر کامل کردن دین به پیشرفت اقتصادی می‌انجامد؛ وعدۀ خداوند در سورۀ نور و گفتار پیشوایان دینی در این‌باره نیز به این معنا اشاره می‌کنند.

شش. حصول آرامش
نیاز به آرامش که ریشه در سرشت آدمی دارد بر اساس دستورات اسلام یکی از مهم‌ترین و شاید نخستین انگیزۀ ازدواج شمرده می‌شود. ازدواج در حقیقت، کانونی تشکیل می‌دهد که در آن زن و مرد احساس آرامش کنند؛ زیرا زنان و مردان آرامش دهندۀ روح و روان یکدیگرند و در قران آمده است:
<یکی از نشانه‌های خداوند این است که برای شما همسری از جنس خودتان آفرید تا با او انس بگیرید و در کنارش آرامش یابید>.۱۳
همچنین از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که می‌فرمایند:
«برای مؤمن چه سودی بهتر از زن شایسته که هرگاه او را می‌بیند، شادمان شود».

هفت. فرزندان صالح و نسل پاک
یکی از سعادت‌های انسان مؤمن و برکتهای ازدواج، آوردن فرزندان نیکو و زیاد نمودن دوستداران اهل‌بیت(علیهم السلام) می‌باشد. چه خوشبختی‌ای از این بالاتر که انسان واسطه‌‌ای در ایجاد محبت اهل‌بیت(علیهم السلام) و اولیای الهی در قلوب دیگران بشود؛ که یکی از روش‌های این کار، ازدواج است؛ زیرا با این کار حداقل می‌توانیم یک دوست به دوستان اهل‌بیت(علیهم السلام) اضافه نماییم.
همچنین فرزند صالح، مانند صدقۀ جاریه‌ای است که هر کار نیکی از او سر بزند، ثوابی هم به پدر و مادرش خواهد رسید و زمینۀ آمرزش آن‌ها را فراهم خواهد کرد.۱۴
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
«حضرت مسیح(ع) بر قبری عبور کرد که صاحب آن در عذاب بود. سال بعد از کنار همان قبر گذشت و صاحبش را در آرامش یافت، از خداوند درخواست نمود که او را از علت تغییر وضع آن شخص آگاه سازد. خداوند به حضرت مسیح(ع) وحی فرستاد که صاحب قبر، فرزند صالحی از خود به‌جای گذاشته که به دو کار خیر دست زده است، یکی آن‌که راهی را برای عبور مردم درست کرده و دیگر آن‌که یتیمی ‌را مسکَن و پناه داده است و من گناه این پدر را به احترام عمل فرزندش بخشیدم».۱۵

فلسفۀ ازدواج و تشکیل خانواده
خداوند بلند مرتبه ‌در قرآن، خلقت زن و شوهر و محبّت و مودّت (دلبستگی) میان آن‌ها را از نشانه‌های حکمت خود معرفی می‌کند.۱ پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند:
«هیچ کانونی در اسلام بر پا نشده است که نزد خداوند محبوب‌تر و عزیزتر از ازدواج باشد».۲
و هم‌چنین امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«دو رکعت نمازِ انسانی که ازدواج کرده بالاتر از هشتاد و دو رکعت نمازِ فردی است که ازدواج نکرده است».۳
بشر، نوعی آفریده شده است که زن و مرد در این میان، کامل کنندۀ نیازهای روحی و روانی یکدیگر باشند و هر یک بدون دیگری احساس فقر و نیاز کنند.
دختر در ساختار وجودی خویش خواستار مرد آفریده شده است. او به دنبال تکیه گاه استواری است که در فراز و نشیب زندگی یار، یاور و حامی او باشد.
پسر نیز پس از بلوغ به طور طبیعی سرشار از کشش‌های غریزی است و برای کسب محبت، مراقبت از شهوت و رشد توانایی‌های اجتماعی به همراهی و پیوند عمیق با جنس مخالف نیاز دارد. پس با توجه به نیاز طبیعی دختر و پسر به یکدیگر، ازدواج، پاسخی درست و کامل به این نیاز است که در آن زن و مرد زندگی مشترکی را آغاز می‌کنند و پیمان می‌بندند که هم‌صحبت، یاور و غمخوار یکدیگر باشند.
ازدواج بهترین پاسخ به نیاز‌های عاطفی و جنسی انسان است و نیازهای فراوانی را برطرف می‌کند؛ از جمله مهمترین آثار ازدواج، آرامش و سکون، حرکت به سوی کامل‌شدن دین و معنویت، بقای نسل، توانا شدن در زمینه‌های فردی و اجتماعی، سلامت و امنیت و سرانجام برآورده (شدن) نیاز‌های جنسی، روانی و اجتماعی فرد را میباشد که در ادامه به آیات و روایات و حکمت‌های آن اشاره می‌شود:

یک. زمینه‌ای جهت تمرین و کسب کمالات الهی
هیچ انسانی‌ به تنهایی کامل نیست به همین جهت پیوسته می‌خواهد که نقص و کمبود خویش را جبران کند. جوانان با گزینش همسری شایسته، اسبابِ رشد خود را فراهم کرده و در مسیر زندگی از نظرات، تشویق‌ها و حمایت‌های یکدیگر بهره‌مند می‌شوند.
شهید مطهری(رح) دربارۀ نقش تربیتی ازدواج می‌گوید:
«یک خصایص اخلاقی هست که انسان جز در مکتب تشکیل خانواده نمی‏تواند آن‌ها را کسب کند. [تشکیل خانواده‏] یعنی یک نوع علاقه‌مند شدن به سرنوشت دیگران. تا انسان زن نگیرد و بچه پیدا نکند و آن بچه به ‌شدت عواطف او را تحریک نکند و به فرض در مواقعی که مریض می‏شود او را به هیجان نیاورد یا لبخند بچه دراو اثر نگذارد، علاقه‏مندشدن‌ به سرنوشت دیگران در او پدید نمی‏آید وبا مطالعۀ کتاب، این امر در او پیدا نمی‏شود. تجربه نشان داده است که اخلاقیون و ریاضت‌کِش‏ها که این دوران را نگذرانده‏اند تا آخر عمر یک نوع خامی‌ و یک نوع بچگی در آن‌ها وجود داشته است و یکی از علل این‌که در اسلام ازدواج یک امر مقدس و یک عبادت تلقی شده، همین است در حالی که از نظر مسیحیت، مجرد بودن، مقدس است و ازدواج، پلیدی و کسانی اجازه می‏گیرند ازدواج کنند که تحمل مجرد بودن را ندارند یعنی اگر مجرّد بمانند فاسد می‏شوند و بنابراین از باب دفع افسد به فاسد می‏گویند باید ازدواج کرد. از این‌رو پاپ مسیحیان از میان مجرّدها انتخاب می‏شود که در تمام عمر این آلودگی را پیدا نکرده است. در اسلام برخلاف مسیحیت است:
«مِنْ اخْلاقِ الْانْبِیاءِ حُبُّ النِّساءِ؛۴ دوست داشتن زنان از اخلاق انبیاء است».
پس ازدواج اولین مرحلۀ خروج از خودِ طبیعی فردی و توسعه پیدا کردن شخصیت انسان است. بعد از ازدواج، وقتی می‏خواهیم کار کنیم برای منِ تنها نیست؛ آن «من» تبدیل به «ما» می‏شود به طوری که انسان آن‌قدر به سرنوشت خانواده علاقه‏مند است که به سرنوشت شخص خودش توجه نمی‌کند و رنج می‏برد تا آن‌ها در آسایش باشند».۵
همچنین شهید مطهری(رح) می‌فرمایند:
«یک پختگی هست که جز در پرتو ازدواج و تشکیل خانواده پیدا نمی‌شود، در مدرسه پیدا نمی‌شود، در جهاد نفس، نماز شب و ارادت نیکان پیدا نمی‌شود، این را فقط در همین ازدواج و تشکیل خانواده باید به دست آورد».۶

دو. عمل به سنت پیامبر اکرم(ص)
از سفارشات پیامبر گرامی اسلام(ص)، سفارش به ازدواج و تشکیل خانواده است، پیامبر اکرم(ص) مجرد ماندن را کاری ناشایست و ازدواج و زمینه‌ای جهت محبت به همسر و فرزندان را سنت خویش قلمداد می‌نمودند.
بنابراین یکی از اهداف ازدواج، عمل به سفارش پیامبر اکرم(ص) است تا از این منظر اسباب رضایت خدا و رسولش را حاصل کرده باشیم، همچنین از سیره و روش اشرف مخلوقات عالم، که بهترین الگوست، تبعیت کرده باشیم.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
«ازدواج سنت من است و هر که از سنت من سرپیچی کند از من نیست».۷

ام سلمه خدمت پیامبر رسید و عرض کرد: همه افتخارات نصیب مردان شده و زنان بیچاره چه سهمی از این افتخارات دارند. پیامبر فرمود: زنان هم افتخارات فراوانی دارند، چون هنگامی که زن باردار می شود در تمام طول مدت حمل به منزله روزه دار و شب زنده دار و مجاهد در راه خدا با جان و مال است، و هنگامی که وضع حمل می کند، آنقدر خدا به او پاداش می دهد که هیچکس حدّ آن را از عظمت نمی داند، و هنگامی که فرزندش را شیر می دهد در برابر هر مکیدنی از سوی کودک، خداوند پاداش آزاد کردن برده ای از فرزندان اسماعیل را به او می دهد، و هنگامی که دوران شیرخوارگی کودک تمام شد، یکی از فرشتگان بزرگوار خداوند بر پهلوی او می زند و می گوید: برنامه اعمال خود را از نو آغاز کن، چرا که خداوند همه گناهان تو را بخشیده است.

#قرار_دلها

عصر رسول خدا بود. بانوی مسلمانی همواره روزه می گرفت و به نماز اهمیّت بسیار می داد. حتّی شب را با عبادت و مناجات بسر می برد ولی بداخلاق بود و با زبان خود همسایگانش را می آزرد. شخصی به محضر رسول خدا آمد و عرض کرد: «فلان بانو همواره روزه می گیرد و شب زنده داری می کند، ولی بداخلاق است و با نیش زبانش همسایگان را می آزارد.»
رسول اکرم فرمود: لا خیر فیها هی من اهل النّار
«در چنین زنی خیری نیست و او اهل دوزخ است.»
منبع: بحارالانوار، ج 71، ص 294

#قرار_دلها

ام سلمه خدمت پیامبر رسید و عرض کرد: همه افتخارات نصیب مردان شده و زنان بیچاره چه سهمی از این افتخارات دارند. پیامبر فرمود: زنان هم افتخارات فراوانی دارند، چون هنگامی که زن باردار می شود در تمام طول مدت حمل به منزله روزه دار و شب زنده دار و مجاهد در راه خدا با جان و مال است، و هنگامی که وضع حمل می کند، آنقدر خدا به او پاداش می دهد که هیچکس حدّ آن را از عظمت نمی داند، و هنگامی که فرزندش را شیر می دهد در برابر هر مکیدنی از سوی کودک، خداوند پاداش آزاد کردن برده ای از فرزندان اسماعیل را به او می دهد، و هنگامی که دوران شیرخوارگی کودک تمام شد، یکی از فرشتگان بزرگوار خداوند بر پهلوی او می زند و می گوید: برنامه اعمال خود را از نو آغاز کن، چرا که خداوند همه گناهان تو را بخشیده است.

#قرار_دلها